Linia technologiczna obsługiwana jest komputerowo, przy użyciu odpowiedniego programu. Ostatnio dokupiono dwa kolejne moduły tego programu, umożliwiające poszerzenie asortymentu wyrobów. Wydatki na nabycie wyniosą odpowiednio 6.800 zł i 3.200 zł oraz dodatkowo - przez 3 lata - 1% rocznych przychodów ze sprzedaży wyrobów wyprodukowanych za pomocą nowych aplikacji. Licencja na posiadany do tej pory program jest zaewidencjonowana i amortyzowana, jako wartość niematerialna i prawna. Czy wydatki poniesione na dokupienie aplikacji należy traktować jako ulepszenie pierwotnego programu komputerowego, czy też jako bieżące koszty podatkowe?
Wartości niematerialne i prawne, a do takich zalicza się licencja na program komputerowy, nie zwiększają swej wartości początkowej w drodze ulepszenia. O tym, czy wydatki poniesione na rozbudowę użytkowanego programu obciążą bezpośrednio czy pośrednio koszty podatkowe, decydować będzie treść licencji na ich użytkowanie.
Z art. 22b ust. 1 pkt 5 updof (i odpowiednio art. 16b ust. 1 pkt 5 updop) wynika, że amortyzacji podlegają nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania licencje o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencji (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.
Wydatki poniesione na nabycie wartości niematerialnych i prawnych, przekraczające 3.500 zł, nie mogą być bezpośrednio zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, lecz mogą stać się takim kosztem w sposób pośredni, tj. poprzez odpisy amortyzacyjne.
Za podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych uważana jest cena nabycia licencji.
W myśl art. 22g ust. 17 updof i art. 16g ust. 13 updop, jeśli nakłady poniesione na przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację przekraczają w roku podatkowym 3.500 zł, można je rozliczyć w rachunku podatkowym tylko poprzez odpisy amortyzacyjne.
Przedstawiona zasada dotyczy jednak wyłącznie środków trwałych. Faktyczny wzrost wartości użytkowej programów komputerowych, dokonujący się w drodze ich ulepszenia (w tym także rozbudowy), pozostaje poza regulacjami wymienionych przepisów.
Zatem wydatki mające na celu rozbudowę programu komputerowego zostaną - w zależności od okoliczności - zaliczone bezpośrednio i w całości do kosztów uzyskania przychodów albo uznane za nową wartość niematerialną i prawną podlegającą odrębnej amortyzacji.
Odnosząc te ustalenia do przedstawionego stanu faktycznego, należy stwierdzić, że wydatek w kwocie 3.200 zł, poniesiony na jedną z dodatkowych aplikacji, może obciążyć bezpośrednio, w dacie jego poniesienia, koszty podatkowe przedsiębiorcy.
Jeśli chodzi o droższy moduł programu komputerowego (tu 6.800 zł), to konieczne jest uprzednie ustalenie, czy w tym przypadku zakupiono nową wartość niematerialną i prawną.
Trzeba zauważyć, że zaliczenie składnika majątkowego do wartości niematerialnych i prawnych nie wymaga, tak jak jest to przyjęte dla środków trwałych, spełnienia warunku kompletności. Posiadanie odrębnej licencji na użytkowanie aplikacji o wartości 6.800 zł przesądzać będzie o konieczności jej zaewidencjonowania jako samodzielnej wartości niematerialnej i prawnej.
Jeżeli zaś nabycie tej aplikacji następuje w ramach dotychczasowej licencji, nakłady z tym związane powinny być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Coroczne opłaty, w wysokości uzależnionej od wartości przychodu, będą kosztem podatkowym, bez względu na to, jak rozliczona zostanie podstawowa należność za udostępnienie danej aplikacji. Przesądza o tym dyspozycja art. 22g ust. 18 updof (odpowiednio art. 16g ust. 14 updop). Powołany przepis stanowi, że w sytuacji gdy opłaty wynikające z umowy licencyjnej są uzależnione od wysokości przychodów z licencji, przy ustalaniu wartości początkowej licencji, nie uwzględnia się tej części wynagrodzenia.
|