Wybieramy sposób płacenia w 2013 r. zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych

Podstawowym sposobem płacenia zaliczek na podatek dochodowy przez podatników, którzy prowadzą działalność gospodarczą, jest opłacanie zaliczek miesięcznych od rzeczywiście uzyskanego dochodu (art. 44 ust. 1 pkt 1, ust. 3, 3f i 6 updof).

Podatnicy ci generalnie mają obowiązek obliczać i wpłacać na rachunek właściwego urzędu skarbowego miesięczną zaliczkę na podatek dochodowy - w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Dotyczy to również zaliczki za grudzień, którą należy wpłacić do 20 stycznia następnego roku. Podatnik nie musi jednak wpłać zaliczki grudniowej, jeżeli przed upływem wymienionego terminu złoży zeznanie roczne i wpłaci wynikający z niego podatek.

Zaliczki na podatek dochodowy - co do zasady - ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu uzyskanego z działalności gospodarczej od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie miesiące.

Z tym, że u podatników opodatkowanych według skali podatkowej, obowiązek wpłaty zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym dochód (czyli nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania) przekroczył kwotę 3.091 zł. Podstawę zaś obliczenia zaliczki stanowi dochód pomniejszony o odliczenia wskazane w art. 26 updof. Do obliczenia zaliczki stosuje się odpowiednio stawkę 18 lub 32% oraz kwotę zmniejszającą podatek.

Natomiast podatnicy, którzy od dochodu z działalności gospodarczej opłacają 19% podatek liniowy, są obowiązani wpłacać zaliczki miesięczne w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonym zgodnie z art. 30c updof, a sumą należnych zaliczek za poprzednie miesiące.

Z kolei podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, co do zasady, należy wpłacać na rachunek urzędu skarbowego do 20 dnia następnego miesiąca, a za grudzień w terminie złożenia zeznania rocznego (PIT-28), tj. do dnia 31 stycznia następnego roku (art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - Dz. U. nr 144, poz. 930 ze zm.).

Bez względu na formę opodatkowania podatek dochodowy pomniejsza się o zapłacone przez podatnika składki na ubezpieczenie zdrowotne, przy czym kwota odliczenia nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.

Kto może kwartalnie rozliczać podatek?

Podatnik, który od dochodów z działalności gospodarczej opłaca podatek według skali podatkowej lub 19% podatek liniowy, ma prawo wybrać w 2013 r. kwartalne zaliczki na podatek dochodowy, jeżeli:

1) posiada status tzw. małego podatnika, czyli w 2012 r. uzyskał przychód ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) w wysokości nieprzekraczającej kwoty 4.922.000 zł (jest to równowartość 1.200.000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu NBP w dniu 1 października 2012 r.) bądź

2) w 2013 r. rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej; przy czym za osobę rozpoczynającą prowadzenie działalności ustawodawca nie uważa osoby, która w roku rozpoczęcia tej działalności (tj. w 2013 r.), a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok rozpoczęcia:

a) prowadziła działalność gospodarczą samodzielnie albo jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej lub

b) taką działalność prowadził małżonek podatnika (o ile między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa).

Wynika to z przepisów art. 44 ust. 3g i 3h w związku z art. 5a pkt 20 i art. 22k ust. 11 updof.

Termin zawiadomienia o wyborze sposobu opłacania zaliczek

O wyborze kwartalnego sposobu opłacania zaliczek na podatek dochodowy podatnik powinien zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego, przy czym podatnik, który:

1) posiada status tzw. małego podatnika - powinien dopełnić tego obowiązku do 20 lutego roku podatkowego,

2) rozpoczyna prowadzenie działalności w trakcie roku podatkowego, powinien złożyć to zawiadomienie w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu (art. 44 ust. 3i updof).

Trzeba przy tym zauważyć, że podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności może złożyć takie zawiadomienie we wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (rubryka 19 formularza CEIDG-1), który stanowi jednocześnie zgłoszenie do naczelnika urzędu skarbowego.

Podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności - z założenia mogą opłacać zaliczki kwartalne tylko w pierwszym roku swojej działalności. Niemniej jednak, w kolejnych latach mogą korzystać z takiego sposobu opłacania zaliczek, o ile będą posiadali status małego podatnika.

Zasady ustalenia zaliczki

U podatnika, który jest opodatkowany według skali podatkowej:

1) obowiązek wpłacenia zaliczki powstaje, poczynając od tego kwartału, w którym dochód (tj. nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania) liczony od początku roku przekroczył kwotę 3.091 zł,

2) zaliczkę za ten kwartał stanowi podatek obliczony od dochodu ustalonego wg zasad określonych w art. 26 updof (tj. pomniejszonego m.in. o składki zapłacone na ubezpieczenia społeczne podatnika - o ile podatnik nie zalicza tych składek do kosztów uzyskania przychodów), z zastosowaniem odpowiednio stawki 18 lub 32% oraz kwoty zmniejszającej podatek (tj. 556,02 zł); obliczony podatek zmniejsza się o kwotę składki zapłaconej na ubezpieczenie zdrowotne (kwota odliczenia nie może jednak przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki),

3) zaliczkę za kolejne kwartały ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie kwartały (art. 44 ust. 3g updof).

W przypadku zaś podatnika, który opłaca 19% podatek liniowy zaliczkę kwartalną oblicza się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonym zgodnie z art. 30c updof, a sumą należnych zaliczek za poprzednie kwartały. Obliczony podatek zmniejsza się o kwotę składki zapłaconej na ubezpieczenie zdrowotne (kwota odliczenia nie może jednak przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki). Wynika to z art. 44 ust. 3h updof.

Terminy wpłacania zaliczek

Zaliczki kwartalne należy wpłacać na konto urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczkę za IV kwartał podatnik powinien wpłacić w terminie do 20 stycznia następnego roku. Jeżeli jednak przed upływem tego terminu podatnik złoży zeznanie roczne i wpłaci wynikający z zeznania podatek dochodowy, to tym samym nie wpłaca już zaliczki za IV kwartał (art. 44 ust. 6 updof).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych mogą w 2013 r. opłacać kwartalnie tylko ci podatnicy, których przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki - w 2012 r. nie przekroczyły kwoty 102.550 zł (stanowiącej równowartość 25.000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu NBP obowiązującego w dniu 1 października 2012 r.). Zawiadomienie o wyborze kwartalnego sposobu opłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych należy złożyć w terminie do 20 stycznia roku podatkowego, naczelnikowi urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika.

W takim przypadku, podatnik ma obowiązek wpłacać ryczałt na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma być opłacony, a za IV kwartał w terminie złożenia zeznania rocznego (PIT-28), czyli do 31 stycznia następnego roku.

Dokonany wybór kwartalnego sposobu opłacania ryczałtu obowiązuje również w latach następnych, chyba że podatnik do 20 stycznia roku podatkowego zgłosi likwidację działalności gospodarczej, dokona wyboru innej formy opodatkowania lub zawiadomi naczelnika urzędu skarbowego o zaprzestaniu opłacania ryczałtu w ten sposób.

Wynika to z przepisów art. 21 ust. 1a-1c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Zasady opłacania zaliczek na podatek dochodowy w uproszczonej formie regulują przepisy art. 44 ust. 6b-6i updof.

Kto może wybrać uproszczoną formę?

Z uproszczonej formy wpłacania zaliczek na podatek dochodowy mogą w 2013 r. skorzystać osoby opłacające od dochodów z działalności gospodarczej podatek według skali podatkowej lub 19% podatek liniowy, z wyjątkiem podatników, którzy:

1) po raz pierwszy podjęli działalność w 2013 r. albo w 2012 r., bądź

2) w złożonym w 2012 r. zeznaniu podatkowym za 2011 r. i w złożonym w 2011 r. zeznaniu podatkowym za 2010 r. nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo wykazali dochód z tego źródła w wysokości nieprzekraczającej kwoty 3.091 zł (w przypadku podatników opodatkowanych według skali podatkowej).

Termin zawiadomienia o wyborze uproszczonej formy

Podatnik, który po raz pierwszy wybrał uproszczoną formę wpłacania zaliczek na podatek dochodowy powinien do 20 lutego roku podatkowego zawiadomić na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej formy wpłacania zaliczek.

Dokonany wybór uproszczonej formy wpłacania zaliczek dotyczy również lat następnych.

Jeżeli zatem w 2013 r. podatnik chciałby zrezygnować z wybranego w latach poprzednich tego sposobu wpłacania zaliczek na podatek (bo np. przewiduje pogorszenie wyników swojej działalności), to do 20 lutego 2013 r. powinien zawiadomić na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z uproszczonej formy wpłacania zaliczek.

Zasady obliczenia zaliczki

W przypadku podatników, którzy w 2013 r. opłacają podatek według skali podatkowej - miesięczną zaliczkę na podatek w uproszczonej formie ustala się jako 1/12 kwoty podatku obliczonego przy zastosowaniu obowiązującej skali podatkowej, od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazanego w złożonym w 2012 r. zeznaniu za 2011 r.

Gdyby zaś w zeznaniu podatkowym za 2011 r. podatnik nie wykazał dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej (bądź dochód ten wykazał w wysokości nieprzekraczającej kwoty 3.091 zł), to za podstawę obliczenia zaliczki przyjmuje dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazany w złożonym w 2011 r. zeznaniu podatkowym za 2010 r.

Z kolei w przypadku podatnika, który w 2013 r. opłaca 19% podatek liniowy - zaliczkę na podatek w uproszczonej formie oblicza się w wysokości 1/12 kwoty podatku obliczonego według 19% stawki od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, wykazanego w złożonym w 2012 r. zeznaniu podatkowym za 2011 r. (a jeżeli w tym zeznaniu podatnik nie wykazał dochodu, to należy przyjąć dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazany w złożonym w 2011 r. zeznaniu podatkowym za 2010 r.).

W każdym przypadku kwotę zaliczki na podatek podlegającą wpłacie (obliczoną w podany sposób) zmniejsza się o składkę na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconą w danym miesiącu przez podatnika. Kwota składki, o którą się zmniejsza zaliczkę na podatek, nie może jednak przekroczyć 7,75% podstawy jej wymiaru.

Podatnik, który wybrał uproszczoną formę wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, jest obowiązany:

• stosować tę formę wpłacania zaliczek przez cały rok podatkowy,
   
• wpłacać zaliczki miesięczne w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni (dotyczy to również zaliczki za grudzień, którą należy wpłacić do 20 stycznia następnego roku, chyba że przed upływem tego terminu podatnik złoży zeznanie roczne i zapłaci wynikający z tego zeznania podatek),
   
• dokonać rozliczenia podatku w zeznaniu rocznym (odpowiednio PIT-36 lub PIT-36L), złożonym w urzędzie skarbowym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Trzeba również zauważyć, że art. 44 ust. 6f i 6g updof, przewidują konieczność dokonania odpowiedniej korekty kwot zaliczek wpłacanych w uproszczonej formie - w sytuacji gdy podatnik złoży korektę zeznania powodującą zmianę wysokości podstawy ich obliczenia bądź organ podatkowy (lub organ kontroli skarbowej) stwierdzi inną wysokość dochodu niż przyjęta przez podatnika przy ustalaniu tych zaliczek.