Spółdzielnia użytkuje samochód osobowy na podstawie umowy leasingu operacyjnego. Pracownik jeździ tym samochodem zarówno w sprawach służbowych, jak i prywatnych. Jest to uregulowane w umowie, którą rada nadzorcza zawarła z pracownikiem. Stosownie do jej treści pracownik ma płacić za korzystanie z samochodu do celów prywatnych zryczałtowaną opłatę miesięczną. Jak należy ustalić wysokość tej opłaty? Czy w tej sytuacji opłaty leasingowe spółdzielnia może ująć do kosztów podatkowych?
Wartość miesięcznej odpłatności za udostępnienie pracownikowi samochodu do celów prywatnych trzeba ustalić z uwzględnieniem wartości raty leasingowej i kosztów związanych z eksploatacją pojazdu (np. paliwa), a także tego w jakim zakresie przedmiotowy samochód jest wykorzystywany do celów służbowych, a w jakim do celów prywatnych. Spółdzielnia może całą opłatę leasingową zaliczyć do kosztów podatkowych.
Pracodawca może udostępnić pracownikowi samochód służbowy. Stosownie do art. 12 ust. 1 updof, wartość świadczenia w postaci nieodpłatnego udostępnienia przez zakład pracy samochodu służbowego do celów prywatnych stanowi u pracownika przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Jeżeli świadczenie jest częściowo odpłatne, przychodem pracownika jest różnica między wartością tego świadczenia a odpłatnością ponoszoną przez pracownika.
Aby w stanie faktycznym po stronie pracownika nie powstał przychód z tytułu świadczenia częściowo odpłatnego, należy ponoszoną przez pracownika odpłatność ustalić w wartości tego świadczenia. W tym przypadku jest to świadczenie polegające na korzystaniu z samochodu służbowego do celów prywatnych. Wartość pieniężną takiego świadczenia określa się na podstawie art. 11 ust. 2a pkt 2 updof.
Potwierdza to wyjaśnienie Ministra Finansów zawarte w interpretacji indywidualnej z 27 stycznia 2012 r., nr DD3/033/6/KDJ/12/PK-71. W interpretacji tej Minister Finansów odniósł się do zasad ustalania wartości przychodu pracowników z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia w postaci korzystania przez nich do celów prywatnych z samochodów służbowych leasingowanych przez pracodawcę. Powołany organ podatkowy stwierdził, że wartość pieniężna otrzymywanych od pracodawcy świadczeń nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych, których podstawą jest stosunek pracy, stanowi u pracownika przychód ze stosunku pracy. W przypadku gdy przedmiotem nieodpłatnego świadczenia są usługi zakupione przez pracodawcę, to zgodnie z art. 11 ust. 2a pkt 2 updof przychód pracownika określa się według ceny zakupu tych usług. W okolicznościach rozpatrywanej sprawy Minister Finansów uznał, że skoro pracodawca zawierając umowę leasingu, zakupuje od innego podmiotu usługę w niej wymienioną, to zakup tej usługi powinien być brany pod uwagę przy ustalaniu uzyskiwanych przez pracownika nieodpłatnych świadczeń z tytułu korzystania z pojazdu dla celów prywatnych.
W przepisach podatkowych nie znajdziemy szczegółowych wytycznych, co do sposobu ustalania wysokości odpłatności pracownika za użytkowanie samochodu służbowego do celów prywatnych. Spółdzielnia powinna samodzielnie przyjąć sposób kalkulacji odpłatności, którą ma ponosić pracownik. Kierując się wyjaśnieniem Ministra Finansów, w sytuacji opisanej w pytaniu, punkt wyjścia powinien stanowić koszt zakupu usługi leasingu ponoszony przez spółdzielnię. Wysokość przedmiotowej odpłatności powinna być również uzależniona od tego, w jakim zakresie samochód jest wykorzystywany do celów służbowych, a w jakim do celów prywatnych, oraz kto ponosi koszty zakupu paliwa. Jednym z możliwych sposobów ustalenia właściwej kwoty odpłatności może być więc prowadzenie przez podatnika ewidencji przebiegu pojazdu do celów służbowych i prywatnych.
Dodajmy, że organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych odmawiają oceny przyjętej przez podatników metody kalkulacji przychodu z nieodpłatnego świadczenia w przypadku korzystania do celów prywatnych z samochodu służbowego (por. powołaną interpretację indywidualną Ministra Finansów, a także interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 maja 2010 r., nr IPPB2/415-105/10-3/MK i z 10 listopada 2010 r., nr IPPB4/415-665/10-2/SP). Z ich wyjaśnień wynika, że przedmiotem interpretacji indywidualnej może być wyłącznie wskazanie przepisu, na podstawie którego należy ustalić wartość nieodpłatnych świadczeń na rzecz pracowników, a nie prawidłowość wyliczania tej wartości. Kwestia ta może być jednak przedmiotem ewentualnego postępowania podatkowego.
Rozważenia wymaga również problem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ponoszonych przez spółdzielnię kosztów leasingu. Naszym zdaniem, spółdzielnia może ujmować w rachunku podatkowym pełną kwotę tych kosztów. Przemawia za tym fakt, że samochód jest wykorzystywany na potrzeby związane z prowadzoną działalnością, natomiast opłaty wnoszone przez pracownika za używanie tego samochodu do celów prywatnych stanowią dodatkowe źródło przychodu spółdzielni. Zachodzą zatem przesłanki do uznania kosztów leasingu za koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 updop. Wspomniane koszty wiążą się bowiem z działalnością spółdzielni i służą osiąganiu z niej przychodów, a ponadto nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 updop jako koszty nieuważane za koszty podatkowe.
|