Prowadzimy działalność w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Czy możemy część funduszu założycielskiego, która powstała w latach ubiegłych (do 30 czerwca 2011 r.), przenieść na fundusz zakładu lub wykorzystać na pokrycie ewentualnych strat? Czy w sytuacji gdy wygenerowana za 2012 r. strata przewyższa znacznie wysokość funduszu zakładu, możemy kwotę straty nieznajdującą pokrycia w funduszu zakładu pokryć z funduszu założycielskiego?
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 217) zawiera przepisy określające zasady tworzenia, zwiększania i zmniejszania funduszy samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (SP ZOZ). Z przepisów art. 56 tej ustawy wynika, że wartość majątku SP ZOZ określają fundusz założycielski i fundusz zakładu. Fundusz założycielski stanowi wartość wydzielonej SP ZOZ części mienia Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub mienia uczelni medycznej. Z kolei fundusz zakładu stanowi wartość majątku SP ZOZ po odliczeniu funduszu założycielskiego i zwiększa się go o: zysk netto, kwoty zwiększenia wartości aktywów trwałych, będącego skutkiem ustawowego przeszacowania tych aktywów, a także kwoty środków pieniężnych przekazane na pokrycie ujemnego wyniku finansowego. Fundusz zakładu zmniejsza natomiast strata netto oraz kwoty zmniejszenia wartości aktywów trwałych, będącego skutkiem ustawowego przeszacowania tych aktywów.
Zwracamy uwagę, że - w przeciwieństwie do obowiązującej do 30 czerwca 2011 r. ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. nr 14, poz. 89 ze zm.) - przepisy ustawy o działalności leczniczej nie zawierają już zasad szczególnych dotyczących funduszowego ujmowania zarówno środków pieniężnych otrzymywanych w formie dotacji z budżetu państwa, jak i z budżetów jednostek samorządu terytorialnego przeznaczonych m.in. na cele inwestycyjne i rozwojowe, jak i darów mających charakter aktywów trwałych lub przeznaczonych na cele rozwojowe. Jednocześnie, tak jak ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, również ustawa o działalności leczniczej nie przewiduje możliwości zmniejszania funduszu założycielskiego SP ZOZ. Taką jednorazową możliwość, a raczej obowiązek, określono w art. 8 ustawy z dnia 14 czerwca 2012 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. poz. 742). Niemniej jednak dotyczyło to wyłącznie przeniesienia z funduszu założycielskiego SP ZOZ na rozliczenia międzyokresowe przychodów wartości odpowiadającej niezamortyzowanej części wartości początkowej aktywów trwałych otrzymanych nieodpłatnie lub sfinansowanych z dotacji, których wartość zwiększyła przed dniem 1 lipca 2011 r. fundusz założycielski SP ZOZ. Taki sposób postępowania nie miał natomiast zastosowania do wydzielonej na dzień utworzenia SP ZOZ części mienia Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub uczelni medycznej, składników majątkowych przekazanych w nieodpłatne użytkowanie, jak również do zamortyzowanej części majątku odniesionego na fundusz założycielski SP ZOZ.
Jednocześnie przepis art. 59 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej stanowi, że SP ZOZ pokrywa we własnym zakresie ujemny wynik finansowy. Niemniej jednak następne regulacje zawarte w tym artykule wskazują na możliwość pokrycia ujemnego wyniku finansowego przez podmiot tworzący. Z przepisów tych wynika, że podmiot tworzący SP ZOZ może, w terminie 3 miesięcy od upływu terminu zatwierdzenia sprawozdania finansowego SP ZOZ, pokryć ujemny wynik finansowy za rok obrotowy tego zakładu, jeżeli wynik ten, po dodaniu kosztów amortyzacji ma wartość ujemną - do wysokości tej wartości. Ten ujemny wynik finansowy i koszty amortyzacji dotyczą roku obrotowego objętego sprawozdaniem finansowym.
Przykład
Wynik finansowy SP ZOZ wynosi: 100.000 zł, z czego: 40.000 zł stanowią koszty amortyzacji. Zatem podmiot tworzący może pokryć wynik finansowy SP ZOZ w wysokości: 60.000 zł. Zgodnie z przepisami art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy o działalności leczniczej, kwota środków pieniężnych z tego tytułu zostanie odniesiona na zwiększenie funduszu zakładu, zapisem:
|
Straty ponoszone przez SP ZOZ mogą być pokrywane zgodnie z omówionymi wyżej regulacjami. Nie ma możliwości przeksięgowywania części funduszu założycielskiego na fundusz zakładu, jak też przeznaczenia funduszu założycielskiego na pokrycie strat finansowych SP ZOZ, w tym - nieznajdującej pokrycia w funduszu zakładu - części straty za 2012 r. W sytuacji opisanej w pytaniu stratę za 2012 r. można ująć w księgach SP ZOZ w sposób zaprezentowany na przykładzie.
Przykład
SP ZOZ wykazał w sprawozdaniu finansowym sporządzonym za 2012 r. stratę netto w wysokości: 200.000 zł. Fundusz zakładu wynosi natomiast: 150.000 zł. Strata do wysokości: 150.000 zł powinna - oczywiście po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający - zostać pokryta z funduszu zakładu, zapisem:
Natomiast kwota przewyższająca wysokość funduszu zakładu, tj. 50.000 zł powinna pozostać na koncie 82 "Rozliczenie wyniku finansowego". Saldo tego konta zostanie wykazane w sprawozdaniu finansowym sporządzonym za 2013 r., w pasywach bilansu w pozycji A.VII. "Zysk (strata) z lat ubiegłych". |
|