Prowadzę własną działalność gospodarczą (jako osoba fizyczna). Dodatkowo jestem wspólnikiem spółki cywilnej i jawnej. Czy w tej sytuacji mam opłacać składki społeczne od jednej działalności, natomiast składkę na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości, tj. z tytułu prowadzenia własnej firmy i drugą z tytułu bycia wspólnikiem w spółkach?
Odpowiedź na pierwsze pytanie jest twierdząca. Z kolei składkę zdrowotną Czytelnik jest zobowiązany opłacać odrębnie od każdej prowadzonej działalności. Jest ona więc należna odrębnie od każdej pozarolniczej działalności prowadzonej w spółce, a także od działalności prowadzonej jako osoba fizyczna.
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, czyli emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Obligatoryjne jest też dla niej ubezpieczenie zdrowotne. Charakter dobrowolny ma dla przedsiębiorcy ubezpieczenie chorobowe, do którego może on przystąpić wyłącznie na złożony przez siebie wniosek. Tak wynika z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 11 ust. 2 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.) oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.), dalej: ustawy zdrowotnej.
Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu przedsiębiorca podlega od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania, z wyłączeniem okresu, na który została ona zawieszona na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.
Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne każdy prowadzący firmę opłaca od zadeklarowanej przez siebie podstawy wymiaru. Z tym że w przypadku składek społecznych podstawa ta nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych na dany rok kalendarzowy. W 2014 r. najniższa miesięczna podstawa ich wymiaru wynosi 2.247,60 zł (dla nowych przedsiębiorców wynosi ona 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, aktualnie 504 zł, tj. 30% z kwoty 1.680 zł).
Z kolei podstawa wymiaru składki zdrowotnej przedsiębiorcy nie może być niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. W 2014 r. najniższa miesięczna podstawa wymiaru składki na to ubezpieczenie dla takiej osoby wynosi 3.004,48 zł.
Zwracamy jednocześnie uwagę, że dla osoby prowadzącej kilka rodzajów pozarolniczej działalności ubezpieczenia społeczne są zawsze obowiązkowe z jednego wybranego przez nią rodzaju działalności (art. 9 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Z pozostałych działalności nie podlega ona tym ubezpieczeniom ani dobrowolnie, ani obowiązkowo (przykład 1).
Inaczej kwestia ta przedstawia się w przypadku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności, to w takim przypadku składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca odrębnie od każdego z nich (np. prowadzenie spółki cywilnej i pozarolniczej działalności gospodarczej). Ponadto, jeżeli przedsiębiorca uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki (także w ramach tego samego rodzaju), to składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca odrębnie od każdej prowadzonej spółki (przykład 2).
Ustawodawca w art. 82 ust. 5 ustawy zdrowotnej wyjaśnia, co należy rozumieć pod pojęciem "rodzaje działalności". Zalicza się do nich m.in. działalność gospodarczą prowadzoną w formie:
1) spółki cywilnej,
2) jednoosobowej spółki z o.o.,
3) spółki jawnej,
4) spółki komandytowej,
5) spółki partnerskiej.
Wymienia się w nim także wykonywanie:
- działalności twórczej lub artystycznej (jako twórca lub artysta),
- wolnego zawodu (opodatkowanego ryczałtem lub na zasadach ogólnych),
- innej niż wcześniej wymienione pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.
Przykład 1
Pan Przemysław prowadzi dwie pozarolnicze działalności gospodarcze. Pierwsza to sklep z odzieżą, a druga - usługi fotograficzne. Przedsiębiorca ten podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania usług fotograficznych. Tylko więc z tej działalności ma obowiązek opłacać składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne. |
Przykład 2
Pani Zuzanna prowadzi dwie spółki cywilne na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Zobowiązana jest opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne odrębnie od każdej prowadzonej spółki cywilnej. |
|