Świadczenia z okazji świąt wielkanocnych a składki ZUS i zaliczka na podatek dochodowy

1) Na święta wielkanocne pracownicy otrzymają bony towarowe i paczki świąteczne sfinansowane częściowo ze środków obrotowych, a częściowo z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Czy wartość tych świadczeń należy oskładkować i opodatkować?

Bony towarowe i paczki świąteczne w części sfinansowanej ze środków obrotowych pracodawcy podlegają oskładkowaniu. Opodatkowaniu natomiast podlega cała wartość ww. świadczeń.

Bony towarowe i paczki świąteczne sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej Funduszu) - bez względu na ich wartość - są zwolnione ze składek ZUS. Tak wynika z § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), dalej rozporządzenia składkowego. W razie jednak gdy ww. świadczenia w części zostały sfinansowane ze środków obrotowych pracodawcy, a w części z Funduszu, to w podstawie wymiaru składek należy uwzględnić część sfinansowaną ze środków obrotowych.

Jeżeli zaś chodzi o zaliczkę na podatek dochodowy, to na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof, wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. Z powołanego przepisu wynika więc, że wartość świadczeń rzeczowych i pieniężnych sfinansowanych z Funduszu nie podlega opodatkowaniu, gdy świadczenia te:

• zostały w całości sfinansowane z tego Funduszu (lub funduszy związków zawodowych),
   
• wraz z innymi świadczeniami rzeczowymi i pieniężnymi sfinansowanymi z Funduszu (lub funduszy związków zawodowych) jakie pracownik uzyskał od początku 2013 r. nie przekroczyły kwoty 380 zł; w przypadku przekroczenia ww. kwoty nadwyżkę należy opodatkować,
   
• nie są bonami, talonami lub innymi znakami.

W marcu 2013 r. z okazji świąt wielkanocnych pracodawca wydał pracownikowi bon towarowy o wartości 400 zł oraz paczkę dla dzieci o wartości 100 zł. Świadczenia te zostały sfinansowane odpowiednio: bon - 80% z Funduszu i 20% ze środków obrotowych, paczka po 50% z Funduszu i ze środków obrotowych. W regulaminie gospodarowania środkami Funduszu przewidziano taki rodzaj pomocy pracownikom, biorąc pod uwagę ich sytuację życiową, rodzinną i materialną.

W marcu br. pracownik uzyskał wynagrodzenie w kwocie 2.450 zł. Koszty uzyskania przychodów wynoszą 111,25 zł miesięcznie i pracodawca jest uprawniony do obniżania zaliczki na podatek dochodowy o kwotę zmniejszającą zaliczkę na podatek dochodowy (46,33 zł).

Za marzec 2013 r. pracodawca dokona następujących wyliczeń:

Pracodawca z własnych środków opłaca część składek na ubezpieczenia społeczne oraz składki na Fundusz Pracy i FGŚP (składki na te Fundusze opłaca, o ile pracownik nie ukończył co najmniej 55 lat - kobieta lub co najmniej 60 lat - mężczyzna).

Pracodawca wydał pracownikowi w marcu 2013 r. bon towarowy o wartości 400 zł i paczki świąteczne dla jego dzieci o wartości 100 zł. Świadczenia te zostały w całości sfinansowane z Funduszu. W regulaminie gospodarowania środkami Funduszu przewidziano taki rodzaj pomocy pracownikom, biorąc pod uwagę ich sytuację życiową, rodzinną i materialną. W 2013 r. pracownik nie otrzymał od pracodawcy żadnych innych świadczeń rzeczowych i pieniężnych sfinansowanych z Funduszu (lub funduszy związków zawodowych).

Wartość wydanego w marcu 2013 r. bonu towarowego oraz paczek świątecznych dla dzieci nie podlega oskładkowaniu. Natomiast opodatkowaniu nie podlega tylko wartość paczek świątecznych. Pracodawca pobierze zaliczkę na podatek dochodowy od wartości bonu towarowego (400 zł).

Zwracamy uwagę! Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu powinno być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.

2) Czy zapomoga świąteczna dla kilku pracowników firmy sfinansowana ze środków Funduszu jest zwolniona ze składek ZUS i podatku dochodowego?

Zapomoga świąteczna, o której mowa w pytaniu, jest zwolniona z oskładkowania. Korzysta ona ze zwolnienia od podatku dochodowego, jeśli jej wartość wraz z innymi świadczeniami rzeczowymi oraz pieniężnymi sfinansowanymi z Funduszu (lub funduszy związków zawodowych) jakie pracownik otrzymał od pracodawcy dla siebie i członków swojej rodziny licząc od początku 2013 r. nie przekroczyła 380 zł. W razie przekroczenia tej kwoty nadwyżka podlega opodatkowaniu.

Pracodawca przyznał pracownikowi zapomogę świąteczną w całości sfinansowaną z Funduszu w wysokości 450 zł. W regulaminie gospodarowania środkami Funduszu przewidziano taki rodzaj pomocy pracownikom, biorąc pod uwagę ich sytuację życiową, rodzinną i materialną. W 2013 r. pracownik nie otrzymał żadnych innych świadczeń sfinansowanych z Funduszu (lub funduszy związków zawodowych). Zapomoga jest w całości zwolniona z oskładkowania. W podstawie opodatkowania należy uwzględnić kwotę 70 zł (450 zł - 380 zł).

3) Pracodawca nie tworzy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. W 2013 r. zakupił dla pracowników bony towarowe sfinansowane ze środków obrotowych pracodawcy. Pracownicy ponoszą za bony częściową odpłatność (5% wartości pieniężnej). Czy wartość bonu towarowego sfinansowaną ze środków obrotowych pracodawcy oskładkować i opodatkować?

W podstawie wymiaru składek ZUS nie należy uwzględniać wartości bonu sfinansowanego przez pracodawcę, jeśli uprawnienie pracowników do otrzymania takich bonów wynika z przepisów wewnątrzzakładowych. Natomiast w podstawie opodatkowania należy uwzględnić wartość pieniężną bonu poniesioną przez pracodawcę.

Przepisy rozporządzenia składkowego nie wyłączają z podstawy wymiaru składek ZUS sfinansowanych ze środków obrotowych pracodawcy świadczeń rzeczowych i pieniężnych przyznanych pracownikom z okazji świąt. Jeżeli jednak pracownicy z własnych środków częściowo pokryją koszt takiego świadczenia, a uprawnienie do jego otrzymania wynika z przepisów wewnątrzzakładowych obowiązujących w zakładzie pracy, to wartość świadczenia sfinansowana przez pracodawcę jest wyłączona ze składek ZUS. Zgodnie bowiem z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego nie podlegają oskładkowaniu korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające m.in. na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Przepisy ustawy o pdof nie wyłączają takiego rodzaju świadczenia na rzecz pracownika z podatku dochodowego, a tym samym podlega ono opodatkowaniu. Dla celów podatkowych wartość pieniężną zakupionych przez pracodawcę bonów towarowych ustala się według cen zakupu. Jeśli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem pracownika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń a odpłatnością ponoszoną przez pracownika.

Zgodnie z przepisami o wynagradzaniu pracownicy dwa razy w roku w okresie przedświątecznym otrzymują bony towarowe sfinansowane ze środków obrotowych pracodawcy, ponosząc częściową odpłatność w wysokości 5% wartości bonu. Wartość bonu towarowego sfinansowana przez pracodawcę, czyli pomniejszona o odpłatność dokonaną przez pracownika jest zwolniona z oskładkowania, natomiast podlega uwzględnieniu w podstawie opodatkowania.

Uwaga redakcji: W dniu 12 kwietnia 2013 r. ZUS wyjaśnił, że na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego z podstawy wymiaru składek mogą być wyłączone artykuły, przedmioty lub usługi. W katalogu wyłączeń nie znajdują się natomiast bony.

Zgodnie z przepisami o wynagradzaniu pracownicy dwa razy w roku w okresie przedświątecznym otrzymują bony towarowe sfinansowane ze środków obrotowych pracodawcy, ponosząc częściową odpłatność w wysokości 5% wartości bonu. Biorąc pod uwagę stanowisko ZUS, wartość bonu towarowego sfinansowana przez pracodawcę, czyli pomniejszona o odpłatność dokonaną przez pracownika, podlega oskładkowaniu.