Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Inne zagadnienia  »   Kiedy inspektor pracy może interweniować w sprawie niewypłacania wynagrodzenia ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Kiedy inspektor pracy może interweniować w sprawie niewypłacania wynagrodzenia z tytułu umów cywilnych?

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 14 (368) z dnia 10.07.2014

Zleceniodawca nie wypłacił zleceniobiorcy wynagrodzenia w wyznaczonym terminie. Czy osoba ta ma prawo zwrócić się do Inspekcji Pracy o nakazanie zleceniodawcy dokonanie wypłaty?


Zakres działania inspektora - nie każda forma zatrudnienia

Z ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2012 r. poz. 404 z późn. zm.), dalej ustawy wynika, że do zadań Inspekcji Pracy (w tym inspektorów pracy) należy kontrola i nadzór nad przestrzeganiem prawa pracy. Prawo pracy zostało zdefiniowane w Kodeksie pracy - są to normy nie tylko Kodeksu pracy, ale również przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Praca może być świadczona w oparciu o stosunek pracy - jak również na podstawie tzw. cywilnoprawnych form zatrudnienia. Zalicza się do nich m.in. umowy zlecenia oraz o dzieło. Z uwagi na fakt, iż umowa zlecenia oraz umowa o dzieło regulowane są prawem cywilnym (a nie prawem pracy), inspektor pracy nie ma, co do zasady, bezpośrednich kompetencji do podejmowania interwencji w przypadku gdy zleceniodawca zalega z wypłatą wynagrodzenia.

Ważne: Prawo pracy reguluje tylko pracowniczą formę zatrudnienia, w ramach której nie mieszczą się umowy cywilnoprawne. Są one regulowane prawem cywilnym i mimo pewnych podobieństw do stosunku pracy nie są objęte Kodeksem pracy.


Ochrona wynagrodzenia za pracę - tyko dla pracowników

Tylko osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy mają status pracownika i mogą korzystać z przywilejów gwarantowanych przez Kodeks pracy w zakresie ochrony wynagrodzenia za pracę. Warto zauważyć, że przepisy Kodeksu cywilnego regulujące umowę o dzieło przewidują zapłatę wynagrodzenia przez zamawiającego dzieło na rzecz przyjmującego zamówienie. W przypadku umowy zlecenia, wynagrodzenie należy się, jeżeli z umowy lub okoliczności nie wynika, że zleceniobiorca zobowiązał się wykonać zlecenie nieodpłatnie. Przepisy Kodeksu cywilnego regulujące umowy cywilnoprawne posługują się pojęciem "wynagrodzenie". Nie można jego jednak utożsamiać z "wynagrodzeniem za pracę" wynikającym z istoty stosunku pracy regulowanego przez prawo pracy.


Nakaz płacowy inspektora pracy

Pracownik, któremu pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia za pracę ma prawo złożyć skargę do Inspekcji Pracy. Jeżeli doniesienia pracownika się potwierdzą w przeprowadzonym przez inspektora postępowaniu kontrolnym, wówczas Inspekcja Pracy ma prawo zastosować środki prawne mające na celu zdyscyplinowanie pracodawcy w zakresie terminowego i prawidłowego wypłacania wynagrodzeń.

Przepis art. 11 pkt 7 ustawy daje możliwość wydania przez inspektora pracy tzw. nakazu płacowego, na podstawie którego pracodawca zostanie zobowiązany do wypłacenia pracownikowi wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia ze stosunku pracy.

Nakaz płacowy, może zostać wydany tylko w określonych warunkach i tylko wówczas, gdy wynagrodzenia nie wypłaca pracodawca - pracownikowi. Wykonawcą nakazu płacowego nie może być podmiot zatrudniający na podstawie umów cywilnoprawnych. W przypadku, gdy świadczący pracę w ramach umowy cywilnoprawnej nie otrzymał umówionego wynagrodzenia, wówczas jedyną drogą do dochodzenia roszczenia jest wystąpienie na drogę sądową.

Wydanie nakazu płacowego w przypadku gdy zatrudnienie wynika z umowy cywilnoprawnej oznaczałoby bezprawne wkraczanie organów administracji w kompetencje zastrzeżone dla sądów powszechnych. Wydany w takich warunkach nakaz byłby bezwzględnie nieważny z uwagi na brak oparcia w przepisach i w żadnym wypadku nie wiązałby podmiotu zatrudniającego na podstawie umów cywilnoprawnych.


Powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy

Od braku bezpośredniej możliwości ingerencji inspektora pracy w relacje między stronami umów cywilnoprawnych, w tym w kwestie rozliczeń (wynagrodzeń) należy odróżnić kompetencje w zakresie ustalania stosunku pracy. Jeśli osoba zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej wykonuje pracę w warunkach jakimi charakteryzuje się stosunek pracy, to jest to nielegalne i stanowi wykroczenie ścigane przez inspektorów pracy.

Ważne: Do inspektorów pracy należy wnoszenie powództw, a za zgodą osoby zainteresowanej - uczestnictwo w postępowaniu przed sądem pracy, w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy.

W pozwie obok żądania głównego może znaleźć się wniosek o wypłatę wynagrodzenia za pracę. Należy jednak pamiętać, że pozew o ustalenie istnienia stosunku pracy, jak i ewentualnych roszczeń z tym związanych zostanie pozytywnie rozpatrzony tylko w przypadku, gdy umowa cywilnoprawna została zawarta w celu obejścia przepisów dotyczących pracowniczego zatrudnienia. W sytuacji gdy zgodnym zamiarem stron jest świadczenie pracy na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, ingerencja inspektora pracy jest niemożliwa - zarówno w formie środków prawnych przewidzianych w ustawie, jak również w drodze powództwa.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Inne zagadnienia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.