Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Inne zagadnienia  »   Ustalanie stażu pracy
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Ustalanie stażu pracy

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 21 (327) z dnia 1.11.2012
1. Staż zakładowy

Staż zakładowy to określony przepisami ustawowymi "okres zatrudnienia u danego pracodawcy". Staż zakładowy jest zazwyczaj okresem krótszym od stażu ogólnego (chociaż może być mu równy) i ma wpływ na większość uprawnień pracowniczych, w tym m.in. na:

  • okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony (art. 36 K.p.),
     
  • ochronę przed rozwiązaniem umowy bez wypowiedzenia z powodu długotrwałej choroby (art. 53 K.p.),
     
  • wysokość odprawy pośmiertnej (art. 93 K.p.),
     
  • wysokość odprawy w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn pracodawcy (art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych).
Ważne: Pojęcie "okres zatrudnienia u danego pracodawcy" oznacza pozostawanie w stosunku pracy u tego pracodawcy, który realizuje uprawnienia pracownicze uwarunkowane stażem zakładowym.

Do stażu zakładowego wlicza się okresy zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 231 K.p. (przejście/przejęcie pracowników), a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika. O powyższym musi jednak wyraźnie stanowić przepis określający sposób obliczania stażu dla danych celów. Ponadto należy przyjąć, iż nie jest wymagana ciągłość zatrudnienia. Oznacza to, że sumuje się wszystkie okresy zatrudnienia u danego pracodawcy, niezależnie od przerw, a jedynie z ich pominięciem. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 stycznia 2003 r. podjętej w składzie 7 sędziów (sygn. akt III PZP 20/02, OSNP 2004/1/4), przy ustalaniu okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony uwzględnia się wszystkie okresy zatrudnienia u tego samego (danego) pracodawcy, z pominięciem przerw.

W literaturze przedmiotu prezentowane jest stanowisko, że o ile przepis nie stanowi inaczej, analogicznie należy obliczać staż zakładowy dla innych celów, przykładowo okresu zatrudnienia, o którym mowa w art. 53 K.p. W tym przypadku dodatkowym argumentem za takim sposobem obliczania stażu jest sformułowanie powołanego przepisu, który nie wymaga zatrudnienia nieprzerwanego (por. A. Sobczyk, Kodeks pracy 2011, Komentarz pod redakcją B. Wagner, ODDK Gdańsk 2011 r., str. 341).

  Przykład  

Pracownik zatrudniony od 1 marca 2012 r. w dniu 1 sierpnia 2012 r. stał się niezdolny do pracy z powodu choroby i niezdolność ta trwa do dnia dzisiejszego. Pracodawca zamierza rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę w trybie art. 53 § 1 pkt 1 lit. a) K.p. Ponieważ pracownik był zatrudniony u tego pracodawcy przed kilkoma laty przez 3 miesiące, jego staż zakładowy liczony do momentu zachorowania wynosi 8 miesięcy (3 m-ce + 5 m-cy). W świetle powyższego pracodawca nie może rozwiązać z pracownikiem umowy na podstawie ww. przepisu. Pracownika obowiązuje "dłuższy" okres ochronny, o którym mowa w art. 53 § 1 pkt 1 lit. b) K.p. Rozwiązanie umowy może nastąpić po upływie okresu zasiłkowego (182 dni) i 3 miesięcy pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, o ile pracownik w dalszym ciągu będzie niezdolny do pracy.

  Przykład  

W spółce powstałej 5 lat temu w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego przeprowadzane są zwolnienia grupowe. Pracownik, któremu wypowiedziano umowę w tym trybie, jest zatrudniony od powstania spółki, a uprzednio od 1 stycznia 1989 r. był zatrudniony w przekształconym przedsiębiorstwie. Na mocy art. 36 § 11 K.p. w związku z art. 8 ust. 2 ustawy o zwolnieniach grupowych, dla celów ustalenia wysokości odprawy okres pracy w przedsiębiorstwie należy zaliczyć do stażu zakładowego pracownika i wyniku tego wypłacić mu odprawę w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia.


2. Staż ogólny

Staż ogólny dla uprawnień pracowniczych jest przyjmowany rzadziej. Podstawą do jego stosowania są zazwyczaj przepisy o charakterze powszechnie obowiązującym. Przykładem może być tzw. staż urlopowy, przy czym jego cechą wyjątkową jest to, że ustalenia wymiaru urlopu (ale nie prawa do urlopu) obok okresów zatrudnienia i innych zrównanych z nimi okresów aktywności zawodowej (np. prowadzenia gospodarstwa rolnego), zalicza się też okresy ukończonej nauki.

Innym przykładem przyjmowania stażu ogólnego jest ustalanie prawa do dodatku stażowego, czy nagrody jubileuszowej w sektorze budżetowym (prawo do nich określają pragmatyki służbowe). Zdarza się też, że pracodawcy z tzw. sektora prywatnego odwołują się do stażu ogólnego, powinno to jednak jednoznacznie wynikać z regulacji prawa wewnątrzzakładowego.


3. Obliczanie stażu

Przy obliczaniu terminów wymaganych dla nabywania uprawnień pracowniczych stosuje się tzw. metodę potoczną, opartą na sposobie obliczania okresów wypowiedzenia.

Powyższe potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego, w tym wyrok z dnia 19 grudnia 1996 r. (sygn. akt I PKN 47/96, OSNP 1997/17/310). W orzeczeniu tym czytamy m.in., że: "Sposób liczenia terminów określonych w art. 112 Kodeksu cywilnego nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych (…)". Jak wyjaśnił Sąd, w prawie pracy ustanowiono odrębne od cywilnych zasady liczenia terminów (okresów), co jest związane z wprowadzeniem ustawowych okresów wypowiedzenia umów. Chodzi tu o to, aby dzień, w którym zwyczajowo zatrudnia się pracowników, nie nakładał się na dzień, w którym rozwiązuje się stosunek pracy, a jedynie dzień ten bezpośrednio poprzedzał. Ponieważ zwyczajowo zatrudnia się pracowników pierwszego dnia danego miesiąca, ustawodawca jako termin wypowiedzenia wskazał ostatni dzień miesiąca. Natomiast w myśl art. 112 K.c., termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu. Dla przykładu, jeżeli termin rozpoczyna bieg 15 marca danego roku, to jeden miesiąc kończy się z upływem 15 kwietnia, a rok z upływem 15 marca roku następnego.

Analogiczne stanowisko w tej sprawie zajmuje Departament Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, który w piśmie z dnia 18 stycznia 2011 r. stwierdził m.in., iż zasady obliczania okresu pracy warunkującego nabycie uprawnień pracowniczych są zawarte w postanowieniach prawa pracy i odbiegają od reguł prawa cywilnego. Uznając zaś, że kwestia ta jest uregulowana w prawie pracy - jakkolwiek nie wprost - nie ma podstaw, by sięgać do Kodeksu cywilnego, gdyż w myśl art. 300 K.p. stosuje się go do stosunków pracy tylko w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy.

W świetle powyższych wyjaśnień należy przyjąć, że staż pracy obliczany w miesiącach i latach upływa w przeddzień dnia odpowiadającego liczbie dnia początkowego. Natomiast jeśli ciągłość terminu nie jest wymagana, okresy pracy ustala się sumując pełne lata. Miesiące przelicza się na lata z uwzględnieniem, że 12 miesięcy pracy to jeden rok. W odniesieniu do dni należy przyjąć zasadę wyrażoną w art. 114 K.c. w związku z art. 300 K.p., w myśl której, gdy ciągłość terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za dni trzydzieści.

  Przykład  

Pracodawca przyjął do pracy dwóch pracowników, dla których jest to pierwsze zatrudnienie w życiu, odpowiednio od 1 (poniedziałek) i 5 (piątek) października br. Pierwszy tydzień pracy dla tych pracowników upłynął odpowiednio 7 (niedziela) i 11 (czwartek) października 2012 r. Z kolei miesiąc pracy pierwszemu pracownikowi upłynął 31 października 2012 r., a drugiemu upłynie 4 listopada 2012 r. Pierwszy rok odpowiednio: 30 września 2013 r. oraz 4 października 2013 r.

  Przykład  

W zakładzie pracy przyznawane są nagrody jubileuszowe na podstawie stażu ogólnego, niezależnie od przerw w zatrudnieniu. Pierwsza nagroda przysługuje po 10 latach pracy.

Pracownik zatrudniony od 1 stycznia br., w poprzednim zakładzie pracował od 17 marca 2003 r. do 31 grudnia 2011 r. Wyodrębnianie i sumowanie okresów zatrudnienia w tym przypadku nie jest konieczne, gdyż pomimo zmiany pracodawcy, nie wystąpiła przerwa w zatrudnieniu. Staż pracownika należy liczyć od 17 marca 2003 r., tj. od podjęcia pierwszego zatrudnienia w życiu. Zatem prawo do pierwszej nagrody jubileuszowej pracownik nabędzie 16 marca 2013 r.

Inny pracownik, zatrudniony również od 1 stycznia br. udokumentował następujące wcześniejsze okresy zatrudnienia:

  • od 25 listopada 2002 r. do 31 października 2008 r. (5 lat, 11 miesięcy i 7 dni) oraz
     
  • od 5 listopada 2008 r. do 28 grudnia 2011 r. (3 lata, 1 miesiąc i 24 dni).

Zatem (biorąc pod uwagę fakt wystąpienia przerw) przepracował w poprzednich zakładach łącznie 8 lat, 12 miesięcy i 31 dni, a po zamianie dni na miesiące i miesięcy na lata - 9 lat, 1 miesiąc i 1 dzień. Pracownik w celu uzyskania prawa do pierwszej nagrody musi przepracować 10 miesięcy i 29 dni (10 lat - 9 lat, 1 miesiąc i 1 dzień), co nastąpi 29 listopada 2012 r.


Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Inne zagadnienia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.