Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Inne zagadnienia  »   Badania psychologiczne prowadzących samochody służbowe
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Badania psychologiczne prowadzących samochody służbowe

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 13 (319) z dnia 1.07.2012

Czy pracowników oraz osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych należy kierować na badania psychologiczne w przypadku, gdy w ramach obowiązków służbowych prowadzą firmowy samochód?

Badania psychologiczne, zwane potocznie psychotestami muszą obligatoryjnie przechodzić jedynie kierowcy zawodowi, co wynika z ustawy o transporcie drogowym. W przypadku pozostałych osób używających samochodów służbowych odbycie takich badań może być wynikiem decyzji lekarza medycy pracy lub pracodawcy.

Badania specjalistyczne zawodowych kierowców

Badania psychologiczne mają na celu ustalenie, czy u danej osoby występują przeciwwskazania psychologiczne do pracy na stanowisku kierowcy. Zostały one uregulowane w art. 39k ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. nr 125, poz. 874 z późn. zm.). Obowiązek ich przeprowadzania dotyczy kierowców, którzy wykonują przewóz drogowy. Nie dotyczy to jednak wszystkich kierowców, gdyż ustawa wskazuje w art. 3 ust. 1, że jej przepisów nie stosuje się m.in. do przewozu drogowego wykonywanego pojazdami samochodowymi lub zespołami pojazdów:

  • przeznaczonymi konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą - w niezarobkowym przewozie drogowym osób oraz
     
  • o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony w transporcie drogowym rzeczy oraz niezarobkowym przewozie drogowym rzeczy.
Ważne: Z obowiązku przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych przeznaczonych dla zawodowych kierowców zwolnione są osoby, korzystające w ramach obowiązków służbowych z typowych samochodów osobowych.

Powyższe wynika stąd, że ich dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony, nie są one również skonstruowane do przewozu więcej niż 9 osób licząc z kierowcą. Zatem pracownicy prowadzący pojazdy, do kierowania którymi wystarcza prawo jazdy kategorii B, wyłączone z obowiązku stosowania ustawy o transporcie drogowym, nie podlegają uregulowanym w niej badaniom lekarskim i psychologicznym z mocy ustawy. Obowiązek taki może jednak wynikać z przepisów wewnątrzzakładowych, np. regulaminu pracy, który może przewidywać konieczność poddania się badaniom psychologicznym przez osoby upoważnione do prowadzenia samochodów służbowych. Rozwiązanie to jest stosunkowo często spotykane w jednostkach sfery budżetowej, a w przedsiębiorstwach prywatnych raczej sporadycznie.

Badania lekarskie osób korzystających w pracy z samochodu

Fakt, iż pracownicy niezatrudnieni na stanowisku kierowcy, korzystający w czasie pracy z prywatnych lub służbowych samochodów osobowych nie muszą poddawać się specjalistycznym badaniom lekarskim i psychologicznym dla kierowców nie oznacza, że ich badania profilaktyczne nie będą się różnić od przeprowadzanych wobec typowego pracownika biurowego. Prowadzenie pojazdu w ramach zatrudnienia jest elementem ryzyka zawodowego, uciążliwym i potencjalnie szkodliwym czynnikiem występującym w środowisku pracy, a związane z tym ryzyko dotyczy nie tylko pracownika, lecz również innych uczestników ruchu drogowego. Polecając podjęcie tego rodzaju pracy pracodawca musi mieć pewność, że pracownik jest zdolny do jej wykonywania. Ten cel można osiągnąć wskazując dany element charakterystyki pracy w skierowaniu na wstępne, okresowe oraz ewentualnie kontrolne badania lekarskie. W oparciu o informację dotyczącą prowadzenia samochodu osobowego podczas wykonywania obowiązków służbowych lekarz medycyny pracy będzie miał podstawę do rozszerzenia zakresu badań o konsultację okulistyczną, badania zjawiska olśnienia oraz widzenia zmierzchowego.

Ważne: Konieczność przeprowadzania badania zjawiska olśnienia oraz widzenia zmierzchowego w stosunku do osób kierujących pojazdami w ramach obowiązków służbowych funkcjonuje od 29 czerwca 2011 r.

Powyższe wynika z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców... (Dz. U. nr 2 poz. 15 z późn. zm.).

Na powinność przeprowadzania tych badań nie ma wpływu własność pojazdu wykorzystywanego w procesie pracy ani częstotliwość, z jaką pracownik wykorzystuje pojazd przy wykonywaniu obowiązków służbowych. Znaczenie ma wyłącznie fakt prowadzenia pojazdu w ramach obowiązków służbowych. Co więcej zapis § 4 ust. 4 pkt 5 ww. rozporządzenia z dnia 7 stycznia 2004 r., zgodnie z którym skierowanie w celu wykonania konsultacji okulistycznej oraz przeprowadzenia badania oceniającego widzenie zmierzchowe i zjawisko olśnienia jest obligatoryjne w odniesieniu do osoby posiadającej prawo jazdy kategorii A, A1, B, B1, B+E, T, kierującej pojazdem w ramach obowiązków służbowych, wskazuje jednoznacznie, że nie jest to uzależnione od podstawy prawnej zatrudnienia. Odwołuje się on bowiem do wykonywania obowiązków służbowych, a jest to pojęcie szersze niż zatrudnienie pracownicze. Z tego względu obowiązek skierowania na badania lekarskie celem przeprowadzenia konsultacji okulistycznych oraz wymaganych badań dotyczy również osób, korzystających z samochodów w ramach wykonywania umów prawa cywilnego. Będzie to jednocześnie dopełnieniem obowiązku wynikającego z art. 304 § 1 K.p. Na mocy powołanego przepisu pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2 K.p., osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą.

  Przykład  

Pracownik zatrudniony jako przedstawiciel handlowy kieruje w ramach swoich obowiązków samochodem służbowym. W związku z tym, w ramach badań profilaktycznych pracownik powinien przejść konsultację okulistyczną oraz badania zjawiska olśnienia i widzenia zmierzchowego. Aby zapewnić realizację tego obowiązku pracodawca powinien zaznaczyć w skierowaniu, że do obowiązków pracownika należy prowadzenie samochodu osobowego. Pracownik nie musi przechodzić badań psychologicznych, o ile obowiązek taki nie wynika z przepisów wewnątrzzakładowych. Na badania lekarskie i okulistyczne powinna być skierowana każda osoba zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej (zlecenie lub dzieło), jeśli kieruje samochodem w ramach obowiązków służbowych, aby ustalić czy jest ona zdolna do wykonywania tego typu pracy.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Inne zagadnienia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.